Zwiększone wymagania wobec baterii w ciężarówkach wynikające także z rosnącej liczby odbiorników prądu, takich jak dodatkowe oświetlenie, CB Radio, aparatura audio i TV, ogrzewanie postojowe, podgrzewacze napojów, chłodziarki itp. nakręcają koniunkturę producentom akumulatorów. Ci wprawdzie nie zaskakują rynku technicznymi rewolucjami, ale wprowadzili ostatnio kilka nowości.

Poznańska firma Centra (należy do amerykańskiego koncernu Exide) oferuje trzy nowe akumulatory 12V wykonane w technologii HDX (Heavy Duty Extra) o pojemności 145, 185 i 235 Ah. Baterie te, przeznaczone do samochodów ciężarowych i autobusów (w instalacjach 24-voltowych wymagane są dwa akumulatory 12V połączone szeregowo), cechują wysokie parametry rozruchowe. Według producenta, zapewniają niezawodny rozruch nawet w ekstremalnych warunkach, np. skandynawskiej zimy. Przetestowano ich odporność na wstrząsy, poddano próbom przeciążeniowym w warunkach zbliżonych - jak twierdzi producent - do tych, jakie stosuje się w testach elektryki samolotów myśliwskich.

Bosch, kolejny potentat w produkcji akumulatorów, wprowadził na rynek dwa typy zmodernizowanych akumulatorów do pojazdów użytkowych HD (Heavy Duty; pojemności 66, 88, 100, 110, 135, 140, 143, 170, 20, 215 i 220 Ah) i HDE (Heavy Duty Extra; pojemności 135, 180 i 225 Ah). Do nowości należą także baterie Truck Evolution o pojemności od 170 Ah produkcji ZAP Sznajder w Piastowie, przeznaczone do samochodów ciężarowych z dodatkowymi, wymienionymi na wstępie odbiornikami prądu.

Technologie HD i HDE, stosowane w produkcji akumulatorów, to wprawdzie nowości z kilkuletnim stażem, lecz co roku są ulepszane poprzez m.in. wzmacnianie włókniną separatorów płyt dodatnich i ujemnych oraz modyfikowanie stopów drobnoziarnistrego srebra, używanego w produkcji siatek. Efektem jest zwiększona odporność na cykliczne obciążenia akumulatorów - trzykrotnie w przypadku HD, a HDE czterokrotnie wobec norm DIN. W porównaniu z konwencjonalnymi akumulatorami ołowiowo-kadmowymi czy hybrydowymi (ołowiowy z dodatkami stopowymi antymonu i wapnia) technologie HD i HDE wykorzystujące stopy srebra zapewniają większą wydajność rozruchową i wydłużają żywotność akumulatora.

Producenci i więksi dystrybutorzy akumulatorów, których na polskim rynku jest bez mała 20 (w internetowej wyszukiwarce wystarczy wpisać hasło "akumulator"), polecają baterie bezobsługowe. Nie należy tego rozumieć dosłownie, o czym dowiemy się od elektryka-praktyka, czy przeczytamy w branżowej prasie jednego z czołowych producentów akumulatorów.

Elektryk Mirosław Głowacki z firmy spedycyjno-transportowej Indeka w Słupsku mówi, że gdy w hermetycznej obudowie takiej bezobsługowej baterii znajdują się korki wlewowe, czy jakieś otwierane wieczka, to lepiej tam zajrzeć co jakiś czas, nie rzadziej niż raz na dwa miesiące. Często okazuje się, że trzeba jednak dolać wody destylowanej lub zdemineralizowanej, by poziom elektrolitu znajdował się co najmniej 10 mm ponad górnymi krawędziami ogniw. Z prasy branżowej dowiemy się, że akumulator jest bezobsługowy, gdyż przy sprawnie działającym alternatorze nie wymaga dolewania wody destylowanej. Ale podważając wieczko można go jednak otworzyć i ewentualnie dolać wody. To znaczy ni mniej ni więcej, że taka bezobsługowa bateria nie jest w pełni hermetyczna. Natomiast hermetyczna i w pełni bezobsługowa to taka, która ma podwójne zgrzewane wieczko, uniemożliwia jakąkolwiek ingerencję z zewnątrz oraz przeszła test szczelności, polegający na odwróceniu przy poborze prądu do góry dnem na dwie minuty. W tym czasie nie może nastąpić żaden wyciek.

Kto staje obecnie przed koniecznością wymiany akumulatora na nowy powinien się liczyć z wydatkiem od ok. 200 do 1.000 zł w zależności od marki, typu i pojemności baterii. Niemiłe, że jest drożej niż rok czy pół roku temu wskutek stale rosnących cen ołowiu. Można jednak trafić na obniżki cen akumulatorów, tylko przed złapaniem takiej okazji trzeba sprawdzić datę produkcji. Może się okazać, że to wyprzedaż towaru, który rok czy dwa odstał na półkach, przez co fabryczna żywotność akumulatora jest krótsza.

- Co robić, by nie dać się zaskoczyć "padnięciem" akumulatora?

- Sprawdzać okresowo stany zamocowania akumulatora w pojeździe, zacisków czyli klem, naciągu paska alternatora oraz ładowanie baterii przy włączonych kilku odbiornikach prądu, np. dmuchawa, wycieraczki, światła mijania, radio. W porządku, gdy akumulator jest ładowany prądem o napięciu 13,8-14,2V.

- Z bezobsługowymi akumulatorami postępować tak samo?

- Oczywiście, i tak samo zaglądać do środka, by sprawdzić i w razie potrzeby uzupełnić poziom elektrolitu. Jestem tradycjonalistą, bardziej ufam dobrym markom, np. Centra, Bosch, Exide, Varta niż jakimś kontrolnym oczkom magicznym i innym tego typu bajerom.

- Jak często doglądać stanu akumulatora?

- To zależy od jego wieku i intensywności eksploatacji. Trzy lata to wiek podeszły i należy przynajmniej raz w miesiącu zwracać szczególną uwagę na stan akumulatora. Po pięciu latach eksploatacji możemy powiedzieć sobie: to sukces, że akumulator wytrzymał tyle czasu i nadal kręci. Ale pewnego zimnego ranka może się okazać, że nagle padł. Dlatego radzę, by nie zwlekać z wymianą pięciolatka.

- Czy to prosta czynność w pojazdach nafaszerowanych elektroniką?

- Raczej nie, bo odłączając akumulator od instalacji można utracić dane elektronicznej pamięci samochodu, np. kod radioodtwarzacza, czy zapisy komputera pokładowego. Aby temu zapobiec należy podłączyć szeregowo do wymienianej baterii drugi "obcy" akumulator i najlepiej te czynności wykonywać w dwie osoby.